کرامت انسانی در اخلاق زیست - پزشکی

کرامت انسانی (human dignity) در طول تاریخ از سوی ادیان و مکاتب فلسفی مطرح شده و مورد تأکید قرار گرفته است. این مفهوم ریشه هایی نظری در مکاتب و ادیان باستانی، سده های میانه و دوران مدرن دارد که از مهم ترین آن ها می توان به منشور کورش، فلسفه ی رواقی، آرای اندیشمندان دوران رنسانی، locke، kant و اعلامیه ی جهانی حقوق بشر، و نیز تأکید بر کرامت انسانی در ادیان ابراهیمی اشاره کرد. کرامت انسانی با دو وصف ذاتی و غیرقابل سلب بودن مشخص می شود و اگر چه تعریف جامع و مانع و همه پذیری برای آن ارائه نشده است، همان ویژگی ای دانسته شده است که مبنای حقوق اساسی انسان می‎باشد. در حوزه ی اخلاق زیست - پزشکی کرامت انسانی در دو بعد فردی و جمعی مطرح می گردد. کرامت انسانی در بعد فردی آن مطلق و در بعد جمعی - که به واسطه ی تعلق و انتساب به انسانیت به دست می آید - نسبی است. مفهوم کرامت انسانی ناظر به تمامی اصول اخلاق زیست - پزشکی است و خط قرمز استدلال ها و استنتاج های اخلاق زیست - پزشکی را مشخص می نماید. در حوزه هایی نظیر اخلاق در پژوهش، اخلاق در مراقبت های آغاز و پایان حیات، و اخلاق در سلامت عمومی، کرامت انسانی دارای دلالت ها و الزامات صریح و روشنی است، نظیر: عدم استفاده ی ابزاری از رویان، جنین و بدن انسان، عدم کالاانگاری و خرید و فروش آن ها، حق زندگی و مرگ توأم با کرامت در مراحل پایانی زندگی و حق برخورداری از مراقبت های پایه ای سلامت برای تمامی اقشار جامعه.